Toυ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΙΟΥΣΗ
«Τα Χριστούγεννα, Κωνσταντή μου, όσο φτωχικά κι αν είναι, παραμένουν η λαμπρότερη γιορτή του χρόνου. Η φύση το ξέρει πως θα ’ρθει ο Χριστός και ξεθαρρεύει», έλεγε η γιαγιά στον εγγονό της.Ήξερε καλά πως ο άνθρωπος δε θέλει πολλά για να είναι ευτυχισμένος και η μεγάλη πείρα της και τα βάσανα της ζωής την είχαν μάθει να κάνει το λίγο πολύ και να μεταμορφώνει μια στιγμή συνηθισμένη σε προσμονή γλυκιά».
Το νέο βιβλίο του Αριστείδη Δάγλα, απο τις εκδόσεις Λιβάνη. Ο Αριστείδης Δάγλας μεγάλωσε στο Μεγανήσι της Λευκάδας, ίσως το ωραιότερο νησί του πραγματικού μα και του φανταστικού κόσμου. Εκεί πρωτογνώρισε τα ξωτικά και τα αερικά να ξεπηδάνε μέσα απ’ τις φιλόστοργες αγκαλιές των γιαγιάδων που κάθονταν ώρες ατέλειωτες στα πεζούλια απ΄ τις απλόχωρες αυλές, λέγοντας παραμύθια. Από κάθε παρέα έβγαινε κι ένας ήρωας, μια νεράιδα, ένας καλικάντζαρος ή μια λάμια. Κάπου εκεί απάντησε τον Δεκατρή και θαμπώθηκε απ’ την εξυπνάδα και το θάρρος του. Στη στροφή του παραμυθόδρομου, γνώρισε τη Σταχτομάρω να κρατάει το χέρι της Χιλιάκριβης. Με δυσκολία ξέφυγε απ’ τα χέρια το Δράκοντα και κρύφτηκε απ’ την οργή της λάμιας στο καταφύγιο του σπιτιού της Ηλιογέννητης. Στην άκρη του χωριού, ο Πεντεκλημάς του πρόσφερε ένα τσαμπί ροδόχρυσα σταφύλια και η Αλεπού του έμαθε λέξεις απ’ τη γλώσσα των ζώων. Έτσι κατόρθωσε να ακούσει τα μυρμήγκια που μιλούσαν με τον Κάρλος το τζιτζίκι και να αστειευτεί με τα τερτίπια της καρακάξας πριν αρχίσει το τραγούδι της. Και βέβαια, μια παραμονή Χριστουγέννων μουτζουρώθηκε με καρβουνόσκονη, κρύφτηκε δίπλα στο πηγάδι του Αθερινού και παρατηρούσε αχόρταγα τα παγανά να χορεύουν μετά το λιόγερμα. Κι άλλα έκανε πολλά, μα θα τα πούμε άλλη φορά…
-Χριστούγεννα με τη γιαγιά Αγγελική και τον Κωνσταντή;
Ναι, Χριστούγεννα με δυο πρόσωπα αγαπημένα που η μοίρα έφερε έτσι, ώστε να ζουν μαζί στην άκρη του κόσμου, σ’ ένα φτωχοκάλυβο ψηλά στα βουνά, μακριά από τους ανθρώπους. Η στέρηση και η φτώχια, εξισορροπούνται από την ηρεμία και την ασφάλεια της προστασίας της κινητικής ιδιαιτερότητας του Κωνστανή…
-Τι κάνει μαγική την ιστορία που περιγράφετε;
Η εποχή που εκτυλίσσεται ο μύθος. Η έλλειψη τεχνολογικών μέσων, η πλούσια και άγρια φύση, τα καιρικά φαινόμενα, η απόσταση από τον πολιτισμό, ο κυρ Ανέστης ως μόνη γέφυρα με το «έξω», η φαντασία του παιδιού, η ελπίδα και η αυταπάρνηση της γιαγιάς και τελικά το «θαύμα» που υλοποιεί την ακούραστη προσμονή.
-Αναπολείτε τα παιδικά σας χρόνια τότε που οι γιορτές είχαν παραμύθια και ξωτικά;
Εννοείται. Έχω μάλιστα γράψει τα «Παγανά» πρόπερσι, που περιγράφω αναλυτικά όλα τα έθιμα του νησιού που μεγάλωσα, του Μεγανησίου Λευκάδας. Βέβαια, οι γιορτές μας, ακόμα έχουν καλικάντζαρους και ξωτικά. Τα κρατάμε ζωντανά πάντα στην καρδιά μας. Χωρίς αυτά, γιορτές δεν έρχονται…
-Πόσο μπορεί σήμερα ένα παιδί με ταμπλετ και τεχνολογία να αισθανθεί τη χαρά της γιορτής;
Έχουν κι αυτά τη χρησιμότητά τους, αλλά εκεί που η φαντασία αναπτύσσεται είναι κατά βάση το βιβλίο. Τα ηλεκτρονικά μέσα ίσως προσφέρουν μια καλή ταινία ή ένα παιχνίδι, αλλά η φαντασία ατονεί και η τροφή της σκέψης είναι «μασημένη» και δευτερογενής. Η ευκολία της πρόσληψης της πληροφορίας, είναι αντοστρόφως ανάλογη με την ευχαρίστηση που θα ένοιωθε ένα παιδί από τη διήγηση της γιαγιάς μπροστά στο τζάκι με εικόνες φανταστικές και αέρινες.
-Τι θυμάστε από το Μεγανήσι των παιδικών σας χρόνων τέτοιες μέρες;
Θυμάμαι τη θεια Τασία και τις άλλες γριούλες της γειτονιάς, παραμονή των Χριστουγέννων να ρίχνουν στάχτη στα αγκωνάρια των σπιτιών για να μην έρθουν «τα παγανά» και να ανακουφίζονται απ’ το αληθινό τους άγχος γι’ αυτά των Φώτων, όταν έπαιρναν τον αγιασμό από την εκκλησία. Θυμάμαι τον πατέρα μου να κόβει το Χριστοκούλουρο την παραμονή, και να το γυρίζει πάνω απ’ το μπουκάλι με το κρασί στο τραπέζι, όπου διαλέγαμε ο καθένας το κομμάτι του. Θυμάμαι τη λαδόπιτα που ψηνόταν σε όλη τη γειτονιά στους ξυλόφουρνους, με μια μυρωδιά μεθυστική που κατέκλυζε όλο το χωριό. Πολλές αναμνήσεις μου έρχονται στο νου, παραδοσιακές και ελληνικές, ζυμωμένες με την παράδοση και την αγνή πίστη των ανθρώπων…
-Σταχτομάρω, Χιλιάκριβη, Ηλιογέννητη, Πεντεκλημάς, τόσο μεγάλος είναι ο παραμυθόδρομος στο νησί;
Πραγματικά πολύ μεγάλος και «πολύστροφος». Παρότι οι βασικές νόρμες των παραμυθιών παγκοσμίως είναι μετρημένες, η διαφοροποίησή τους και η ενσωμάτωσή τους στην κοινωνική πραγματικότητα του νησιού μας είναι εντυπωσιακή, όπως και σε άλλα μέρη φαντάζομαι. Πρόθεσή μου δεν είναι η λαογραφική αποτύπωση των μύθων, αλλά η διασκεδαστική τους απόδοση, με στόχο την τέρψη της παιδικής (κι όχι μόνο) ψυχής και φαντασίας.
-Το παραμύθι που ακούσατε μικρός και σας συγκίνησε;
Ο Δεκατρής. Ένα παιδί κουτσό, αδύναμο και μικρόσωμο, καλείται να τα βγάλει πέρα με ολόκληρη την παρέα των νταήδων, με μόνο όπλο την εξυπνάδα του. Πόσο επίκαιρο αλήθεια; Στο τέλος τα καταφέρνει κερδίζοντας τη γενική αναγνώριση και αποδοχή, αποδεικνύοντας ότι η εξυπνάδα, νικάει τη φυσική δύναμη.
-Μια ευχή για τη νέα χρονιά;
Εύχομαι να είναι υγιή κι ευτυχισμένα όλα τα παιδιά, γιατί η ευτυχία τους θα γίνει το θεμέλιο ενός δίκαιου κόσμου. Ενός κόσμου που εμείς οι μεγάλοι, δεν καταφέραμε να τον κάνουμε καλύτερο…
[Πηγή: presspublica.gr]